Bent u het niet eens met een besluit van de overheid? Wacht dan niet af. CPO-docent en advocaat Oswald Jansen adviseert zijn cliënten om tijdig te reageren.
Ons bestuursrecht kent één grote fabel: als je het als burger niet eens bent met een besluit van de overheid, is het heel eenvoudig en goedkoop om daar zelf tegen op te komen. Er bestaat namelijk geen (dure) verplichting om een advocaat of rechtsbijstandverlener in te schakelen.
Natuurlijk, het briefje met de tekst dat u het niet eens bent met besluit X en waar u - voor uw gevoel - goede argumenten aan toevoegt, is zo geschreven en tijdig verstuurd. Maar in de praktijk van het bestuursrecht komt het regelmatig voor dat uitsluitend een bepaalde onderbouwing, met uitsluitend bepaalde argumenten ingediend op een bepaald moment tellen bij de rechter. En ja: het vergt een bestuursrechtspecialist om die eisen op een rij te hebben.
Als u te lang wacht, bent u minder geloofwaardig
Het boeterecht is daarvan een goed voorbeeld. Vaak wordt pas duidelijk wat u boven het hoofd hangt wanneer u een besluit ontvangt met daarin een hoge bestuurlijke boete. U heeft dan al eerder post gehad. Eerst een boeterapport met de mededeling dat een of meer overtredingen zijn ontdekt, en vaak weken of maanden later het voornemen dat die boete zal worden opgelegd. Als de inspecteur bij zijn bezoek verklaringen gebrekkig of overmatig in uw nadeel gekleurd heeft opgenomen, dan moet u meteen nadat u zo’n verklaring onder ogen krijgt een brief sturen waarin u aangeeft wat er niet klopt, samen met de bijbehorende overtuigende bewijsstukken. In het boeterecht is namelijk het uitgangspunt dat in beginsel de aan zo’n inspecteur ter plekke gegeven verklaring overtuigend is.
Natuurlijk kan en moet u dat kunnen betwisten. Maar als u te lang wacht, bent u minder geloofwaardig. Het maakt dan bijna niet uit of u de waarheid schrijft en spreekt. Bestuursorganen maken handig gebruik van deze rechtsregel. Ze schrijven eenvoudigweg elke latere betwisting weg. En dat gebeurt ook met de meteen met bewijsstukken geschreven betwisting. Voor het beste resultaat zult u moeten volhouden. Uw argumenten in de zienswijze worden weggeschreven en die in het bezwaarschrift ongegrond verklaard. Met een aannemelijk verhaal - en als u inderdaad meteen die brief heeft geschreven - krijgt u gelukkig vaak bij de bestuursrechter meer voet aan de grond. De overheid kan niet altijd even goed tegen haar verlies en gaat dan nog wel in hoger beroep.
Reageer op tijd, u kunt die zienswijze altijd nog intrekken
Het bestuursrecht vraagt soms, ook buiten het boeterecht, om een reactie op het moment waarop u die brief liever nog niet schrijft. U wilt immers geen problemen met de overheid. U hebt ‘ze’ nog nodig. U komt er samen vast nog wel uit. Een goed voorbeeld is dat voorgenomen bouwproject in uw woonbuurt of naast uw bedrijf. U bent er niet gelukkig mee, bijvoorbeeld omdat het bouwproject een mooi uitzicht bederft of de uitbreidingsmogelijkheden van uw bedrijf in de toekomst beperkt. Ook wilt u dat goede contact met de initiatiefnemer van dat project niet bederven.
Precies op dit moment ontvangt u van de overheid de uitnodiging om - met een zienswijze - te reageren op het voornemen om met een omgevingsvergunning van het bestemmingsplan af te wijken om dat bouwplan mogelijk te maken. Verzendt u die brief met uw zienswijze niet op tijd, dan houdt het bestuursrecht u weg bij de rechter als dat overleg en dat goede contact uiteindelijk toch tot niets leiden. Uw beroep tegen het besluit waar u het niet mee eens bent, wordt niet ontvankelijk verklaard, omdat u niet tijdig een zienswijze heeft ingediend. “Dit is slechts anders indien een belanghebbende redelijkerwijs niet kan worden verweten dat hij niet tijdig een zienswijze naar voren heeft gebracht,” schrijft de bestuursrechter dan vaak, maar daar zou ik het niet op laten aankomen! Een beleefd geformuleerd briefje met zorgen en bedenkingen is immers zo ingeschreven, en ook weer zo ingetrokken als dat moet.
Met andere woorden, in vredesnaam: reageer op tijd en dien die zienswijze in!
